14 jun Quadrivium

Weet je nog dat we keken naar dat filmpje over de ontwikkeling van het alfabet? Hoe in de loop der eeuwen alleen nog maar de klank van een letter overbleef en er ook nog medeklinkers aan toegevoegd werden? Dat het Griekse alfabet evenals het Fenicische linkslopend was, dit wil zeggen dat het van rechts naar links werd geschreven. Daarna werd het ossenploegengewijs, dus afwisselend links– en rechtslopend (boustrofedon) geschreven, pas later zet zich de rechtslopende schrijfrichting door. En dat elke letter in het Hebreeuws net als in het Japans op de eerste plaats een teken was en een symbolische betekenis had en tevens een numerieke waarde en een klank?

Volgens het Quadrivium is het meest vereerde onderwerp voor de menselijke geest het getal, de rekenkunde, het tweede is de meetkunde de orde van het getal in deze bieden een veilige weg naar het gelijktijdige waarden van het ware, goede en schone. Onze ziel waarvan Socrates in Phaedo bewijst dat ze onsterfelijk is, komt uit een positie van volledige kennis voordat ze wordt geboren in het lichaam. Uitgangspunt van educatie is herinnering, Terugkeer naar deze heelheid. Doel van de studie van het quadrivium was om weer omhoog te klimmen naar de eenheid via vereenvoudiging, gebaseerd op het inzicht dat wordt verkregen op elk van de vier gebieden. Met andere woorden, het doel was het vinden van hun bron. Het model van de continuïteit van bewustzijn. Dit heeft de vorm van een verticale lijn die loopt vanaf het begin van de bewuste kennis in de vorm van ‘inschattingen’ tot de climax van het bewustzijn als Noeis, ofwel verenigd begrip. Socrates verdeling van deze ‘ontologische lijn’ kent vier stadie (nog een quadrivium of Tetrakys).

De eerste, fundamentele scheiding is die tussen de Begrijpbare en de Zintuiglijke wereld, tussen Geest en Materie. Deze zijn vervolgens beide verdeeld in Inschattingen en Opinies. In de zintuiglijke wereld zijn zelfs correcte opinies nog steeds gebaseerd op de zintuiglijke ervaring, maar boven de eerste scheidingslijk, in de Begrijpbare wereld van de Geest, zijn we in het ‘waarheiddragende’ rijk van het qudrivium, de ware en objectieve kennis. Het hoogst bereikbare is de Nous ofwel de Zuivere kennis, waarin kenner , gekende en kennen één zijn. Dit is zowel bron als doel van alle kennis. Aldus biedt het Quadrivium de oprecht zoekende de kans op het herwinnen van het eigen innerlijk begrip van de integrale natuur van het universum waarvan hijzelf een onscheidbaar onderdeel is.

De rekenkunde kent drie niveaus: het materieel genummerde, het getal der wiskundigen (onbepaald) en het ideéle of archetypische getal (compleet bij 10). De meetkunde ontvouwt zich in vier stadia: het niet dimensionale punt, dat beweegt en een lijn wordt, die beweegt en een vlak wordt, dat tot slot een lichaam wordt als vierhoek. De Harmonie (de natuur van de Ziel) kent vier muzikale ‘ladders: de pentatonische, de diatonische, de chromatische en de Shruti. Kosmos, tot slot betekent ‘ordenen ‘versiering’. Het woord werd geïntroduceerd door Pythagoras. De Pythagoreeërs zagen de zichtbare hemel als een ‘versiering’ van pure principes van proportionele harmonie. De studie van perfectie van de hemel was een manier om de bewegingen van de eigen ziel te perfectioneren.

De gouden verzen van de Pythagoreeërs: ‘En weet dat de wet de innerlijke Natuur van alle dingen op dezelfde manier vestigde.’
Iamblichus: Niet voor jou werd de wereld (kosmos) voortgebracht —maar jij werd geboren voor de wereld.’

Quadrivium —Keith Critchlow