De eerste stappen,

Nu ik besloten had dat ik de stappen wilde doen wilde ik ze graag in drie maanden doen. Ik kocht een werkboek en het kleine blauwe boekje, dat was goedkoper dan het grote boek en ik dacht; ik knal er effe doorheen en dan kan ik weer aan het werk. Ik probeerde met wat anderen een stappengroep op te zetten maar dat liep al snel spaak. Ik wilde het snel regelen en dat viel bij de meesten niet in goede aarde. Ik snapte daar helemaal niets van, ik had tenslotte de beste intenties. Ik werd gebeld door iemand die heel erg boos op me was omdat ik namens hem gesproken had, ik begreep niet wat ik gedaan had. Ik had toch alleen maar verteld dat hij iets liever niet wilde omdat hij er zelf niet was. Blijkbaar vond hij dat helemaal niet prettig. Zo deden wij dat bij ons in de familie, we dachten zogenaamd aan elkaar en eigenlijk dachten we voor elkaar. Iets waarvan ik nu geleerd heb dat het niet kan, voor een ander denken. Ik kon me op dat moment niet verdedigen, voelde een koude rilling van angst omdat hij boos op me was en me privé belde. Ik voelde me verkeerd begrepen, vernederd, beledigd en was woedend en wilde niets meer met die man te maken hebben. Dus stapte ik uit de groep. Ik vertrok steeds vaker, telkens als iemand kritiek op me had was ik niet in staat voor mezelf te gaan staan. En ging die mensen dan uit de weg, en voelde in me een wrok en een woede, een hoop energie die ik niet kon uiten. Wat ik kon bedenken over het onrecht dat me was aangedaan raakte kant nog wal, ik wilde de ander nooit meer zien of de ander op een andere manier uitschakelen, zoals ze mij uitschakelden. Aangezien ik geen James Bond was en gewoon in Nederland wonen en ik nog niet helemaal doorgedraaid was kon ik mezelf wel beheersen. Het maakte het echter steeds moeilijker om te werken en  met sociale dingen te doen. Ik had het gevoel dat mijn huid eraf gepeld was en ik een wandelende open wond was.

Ik kende geen andere route maar nu begon ik stappen te nemen op een pad dat ik nog nooit gegaan was. Een pad naar binnen, waarin ik gereedschappen zou leren kennen die me zouden helpen om mijn eigen koers te hervinden.

Ik ging naar de open meetings en ondertussen gebeurde er privé natuurlijk ook van alles. Mijn vriend had andere behoeftes en plannen, en wilde graag acht maanden op reis. Ik kon niet ergens heen, ik wilde alleen maar ergens zitten waar niemand en niets me zou kunnen raken. Het ging niet goed meer met me. Hij vertrok en leerde onderweg iemand anders kennen. Ik was opgelucht, ik kon voor niemand anders meer zorgen, ik kon niemand meer liefhebben, ik was een lege huls. Wonder boven wonder vond ik via een vriend een kamer in een woongroep en ondertussen ging ik werd met de stappen.

En mijmerde zachtjes als de moed me even in de schoenen zonk het gebedje van Reinhold Niebuhr dat alle mensen die de stappen nemen met elkaar delen:

God grant me the serenity
To accept the things I cannot change;
Courage to change the things I can;
And wisdom to know the difference.

Living one day at a time;
Enjoying one moment at a time;
Accepting hardships as the pathway to peace;
Taking, as He did, this sinful world

As it is, not as I would have it;
Trusting that He will make all things right
If I surrender to His Will;
So that I may be reasonably happy in this life

And supremely happy with Him
Forever and ever in the next.
Amen.

Ik kon me niets bij een God voorstellen maar het gebed was geschreven door iemand die dezelfde onmacht voelde als ik dus ik was niet alleen, en ik wist dat met mij veel mensen de korte versie van dit gebed bij meetings samen voorlazen. Ik had tien jaar eerder al geleerd dat overal mensen op de wereld mediteerden voor elkaar, en dat had me getroost in mijn eenzaamheid. Ik was niet graag meer bij mensen, alles wat ze zeiden voelde als een oordeel. Binnen de kortste keren voelde ik me schuldig, of niet goed genoeg, ik werd er onzeker van als ze trots vertelden over iets dat ze hadden gedaan, ik voelde mezelf altijd minder en kleiner, en als ze aardig waren voelde ik me groter.

Die gedachten stonden als een hoge muur tussen mij en alle andere mensen. En de pijn die de gedachte, er niet meer bij te horen veroorzaakte, was zo onverdraaglijk dat ik wanhopig naar oplossingen zocht. Een masker van cynisme en arrogantie verborgen het verdriet en de eenzaamheid erachter en mijn overtuiging er niet bij te horen soms zelfs voor mijn eigen ogen. Ik besefte niet dat ik diep van binnen geloofde dat ik in wezen niets waard was, als ik niet iets kon betekenen in de ogen van een ander. Soms als ik in de spiegel in mijn eigen ogen keek voelde ik een minachting voor mezelf, die zo pijnlijk was dat ik maar snel wegkeek.

Ik wist wel dat ik heel moe was en anderen haatte omdat ik dacht dat ze me veroordeelden en ergens in me gaf iets ze gelijk. Ik wist het niet maar ik had een criticus in mezelf ontwikkeld waar ik me nauwelijks nog tegen kon verdedigen, als iemand anders iets bekritiseerde ging ik meteen in de tegenaanval. Mijn emmer met zelf kritiek liep al helemaal over, hoe haalde iemand het in zijn hoofd hier nog wat meer aan toe te voegen?

Elke avond stroopte ik nu de negatieve gedachten van me af en legde ze op de rand van mijn bed. Ik vouwde mijn handen en vroeg; denk jij er maar over na, want ik kom er niet uit. En ik wist dat het waar was wat ik zei, ik kon het niet meer oplossen voor een ander, ik wist dat ik alles behalve omnipotent was.

Ik begon voor mezelf te zorgen en de energie die vroeger wegstroomde naar anderen, de gifbeker die ik steeds weer dronk als ik terugdacht aan de dingen die ik anderen kwalijk nam, liet ik nu over aan iets wat er beter mee om kon gaan dan ik.

Iemand adviseerde me het boek van Marshall B Rosenberg te lezen; non violent communication. Ik vond wat van zijn workshops online op youtube en moest wel drie keer kijken voordat ik een beetje begreep wat hij zei. Hij spark over de jakhals manier om te communiceren en de giraffe manier. De giraffe had het grootste hart van alle dieren en bekeek de dingen vanuit een hoger perspectief. Uitgaande van de dingen die we weten over onszelf en anderen, was het mogelijk om te verwoorden wat zich in je afspeelde op een manier die voor de ander duidelijk zou maken wat zich binnen in je afspeelde en wat de aanleiding was geweest.

Een fascinerende studie begon. En ik begreep dat mijn manier van communiceren ook gebaseerd op beter of slechter dan. Iemand was goed en iemand was fout. Dat we beiden gelijk konden hebben was voor mij nieuw. Ik kan me nog goed herinneren dat een vriendin een discussie eindigde met de woorden; “Dan verschillen we toch gewoon van mening, dat is ook niet erg.” Het liefste was ik op haar gaan zitten en haar spierballen gaan rollen tot ze me gelijk zou geven. Grapje…met een vleugje waarheid.

Naast de patronen die me al een nieuwe handleiding gaven om mijn karakter te veranderen leerde ik nu een manier van communiceren kennen waarbij aan de behoeftes van iedereen tegenmoed werd gekomen. Iets wat mij in relatie met anderen niet gelukt was, er was altijd een winnaar en ik was in mijn ogen meestal de verliezer want ik paste me aan. Mijn gewoonte was achteraf wrok te koesteren als ik weer eens iets had gedaan dat een ander wilde. Nu moest ik mijn angst voor het oordeel van een ander overwinnen en bedenken wat mijn behoefte was. Ik moest zelf de verantwoording voor mijn leven in mijn eigen handen nemen. Het was de moeilijkste stap en er was slechts één iemand die me hierbij kon helpen. Iemand die niet bestond maar die volgens de boekjes onvoorwaardelijk van me hield. Alleen door te vertrouwen zou ik mijn angst en de schaamte voor wat ik diep van binnen het liefste wilde kunnen overwinnen.

Iemand die ik op het werk had leren kennen schreef me dat ik omnipotent was, het klonk als een compliment maar ik wist dat er meer achter zat. Hij probeerde me een hint te geven zonder te oordelen. Ik kende het woord niet en ging het opzoeken op internet. Vandaar uit ontrafelde zich een blik op mezelf en hoe mijn karakterstructuur zich ontwikkeld had tot een persoonlijkheid waar ik, het meest wezenlijke in mij, niet meer mee kon leven. Er was een strijd gaande aan de binnenkant op leven en dood. Sommige mensen zijn verslaafd aan oordelen hoorde ik Louise Hay zeggen en ik wist dat ik daarbij hoorde. As within so without, en omgekeerd. Ik oordeelde niet alleen over anderen maar ook over mezelf.