21 sep 5. Psychotherapie

Horney geloofde dat neurosen voortkomen uit een basisconflict dat gewoonlijk in de kindertijd begint. Het algemene doel van de Horneyiaanse therapie is om patiënten te helpen geleidelijk te groeien in de richting van zelfrealisatie. Meer specifiek is het de bedoeling dat patiënten hun geïdealiseerde zelfbeeld opgeven, afstand doen van hun neurotische zoektocht naar glorie en zelfhaat veranderen in een acceptatie van het echte zelf. Het is de taak van de therapeut om patiënten ervan te overtuigen dat hun huidige oplossingen de kernneurose in stand houden in plaats van verlichten, een taak die veel tijd en hard werk kost.

Wat de technieken betreft, gebruiken Horneyiaanse therapeuten veel van dezelfde technieken die door Freudiaanse therapeuten worden gebruikt, met name droominterpretatie en vrije associatie. Horney zag dromen als pogingen om conflicten op te lossen, maar de oplossingen kunnen neurotisch of gezond zijn.

Met de tweede belangrijke techniek, vrije associatie, wordt patiënten gevraagd alles te zeggen wat in hun hoofd opkomt, ongeacht hoe triviaal of gênant het ook mag lijken (Horney, 1987).

Ze worden ook aangemoedigd om alle gevoelens te uiten die uit de associaties kunnen voortvloeien. Net als bij droominterpretatie onthult vrije associatie uiteindelijk het geïdealiseerde zelfbeeld van de patiënt en aanhoudende maar onsuccesvolle pogingen om dit te bereiken.

• Horneys psychoanalytische sociale theorie wordt iets hoger beoordeeld op vrije keuze dan op determinisme.
• Horneys theorie is iets optimistischer dan pessimistisch. Horney geloofde dat mensen inherente genezende krachten bezitten die hen naar zelfrealisatie leiden.  
• Over de dimensie causaliteit versus teleologie nam Horney een middenpositie in. Ze verklaarde dat het natuurlijke doel van mensen zelfrealisatie is, maar ze geloofde ook dat ervaringen uit de kindertijd die beweging kunnen blokkeren.
• Hoewel Horney een middenpositie innam met betrekking tot bewuste versus onbewuste motivatie, geloofde ze dat de meeste mensen zich slechts beperkt bewust zijn van hun motieven. · Horney’s persoonlijkheidsconcept legde sterk de nadruk op sociale invloeden, meer dan op biologische.
• Omdat de theorie van Horney bijna uitsluitend naar neurosen kijkt, heeft ze de neiging om overeenkomsten tussen mensen meer te benadrukken dan uniciteit.
• De theorie van Horney schiet tekort in haar vermogen om zowel onderzoek te genereren als zich te onderwerpen aan het criterium van falsifieerbaarheid. Speculaties uit de theorie leveren niet gemakkelijk toetsbare hypothesen op en missen daarom zowel verifieerbaarheid als falsifieerbaarheid.
• Omdat haar theorie voornamelijk over neurotici gaat, wordt ze hoog gewaardeerd op haar vermogen om kennis over neurotici te organiseren, maar zeer laag op haar vermogen om uit te leggen wat er bekend is over mensen in het algemeen.
• De theorie is niet specifiek genoeg om de beoefenaar een duidelijke en gedetailleerde handelwijze te geven. Op dit criterium scoort de theorie laag.